|
Tweet |
Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ve Bakanlık temsilcisi Malatya Müzesi uzmanı Şerif Narçiçek'in katılımı ile Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çiğdem Maner başkanlığında 3 Temmuz'da başlayan kazılarda bu sezon tamamlandı.
Önceki dönemlerde yapılan kazılarda, eski Asur Ticaret Kolonileri Çağı, Hitit, Roma ve Bizans dönemlerine ait yapı izleri, Roma ve Erken Bizans dönemleri kalıntıları ortaya çıkartılırken, bu dönem kazılarında ise Hitit kralları, prensler, prensesler ve değişik rütbedeki memurlar ve rahiplere ait 22 mühür baskısı ile kuş falını anlatan 56 çivi yazılı tablet bulundu.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Çiğdem Maner, eski adı "Samuha" olan Hitit yerleşim yeri Kayalıpınar'da bu sezon kazılarının çok başarılı geçtiğini söyledi.
Kazı alanındaki açmalarda 56 çivi yazılı tablet bulduklarını belirten Maner, bulunan eserlerin çoğunun tam olarak ortaya çıkarılmasının ise sevindirici olduğunu ifade etti.
Bulunan tabletlerin içeriğinde çok ilginç konuların ele alındığını belirten Maner, "Çivi yazılı tabletler kuş falıyla alakalı. Hititler genelde iyi veya kötünün tanrılardan geldiğine inandıkları için kehanet ve fal baktırıyorlardı." dedi.
"Kayalıpınar'da keşfettiğimiz devlet arşivleri oldukça önemlidir"
Maner, çoğunluğu tam olarak bulunan tabletlerin boyutlarının 2,5x1,5 santimetre olduğunu ifade etti.
Hitit krallarının veliaht, küçük veliaht, küçük kız çocuklarını soruşturan ve yorumlayan fal metinleri yer alan çivi yazılı tabletleri kazıda ilk kez bulduklarına dikkati çeken Maner, "Kayalıpınar'da keşfettiğimiz devlet arşivleri oldukça önemlidir ve bundan sonra da Hitit tarihini yorumlamak için oldukça önemli bilgiler verecektir." diye konuştu.
Hitit devlet arşivinde bulunan çivi yazılı metinlerin fal bakan insanların da burada barındığını gösterdiğini vurgulayan Maner, şunları kaydetti:
"Bunlar lumuşen (fal bakan görevli) olarak bilinen kişiler, rahip veya görevlilerdir. Kuş falları muşen falı olarak bilinmektedir. Özellikle iyi veya kötü, olumlu, olumsuz olayları yorumlayabilmek için yapılmaktadır. Kuş falı, Hitit dünyasında bakılan üç fal türünden biridir. Devlet arşivlerinde bulduğumuz bu fal metinleri özellikle bu görevliler hakkında da bilgi veriyor ve görevlilerin de o yapıda barındığını gösteriyor. Bulduğumuz çivi yazılı metinler Hitit siyaseti ve kültürel tarihi hakkında yeni bilgiler verecektir."
Kazılarda 22 mühür baskısı bulundu
Kazılarda Hitit dönemine ait 22 mühür baskısı da bulduklarını anlatan Maner, bunların kraliyet ailesi ve değişik rütbedeki memurlar hakkında bilgi verdiğini aktardı.
Bulunan eserler arasında büyük kral 3. Hattuşili'nin oğlu 4. Tuthaliya'nın, ordu katibinin, ülke beyi Rahip Kantuzzili'nin, prens ve prensesler ile değişik rütbedeki katiplerin mühür baskılarının yer aldığını dile getiren Maner, "Bunlar da Hitit döneminde hem siyasi hem de devlet yapılanması hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca o dönemdeki kazdığımız mühürleme binası ve fonksiyonu hakkında da çok önemli bilgiler vermektedir." ifadelerini kullandı.
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Galatasaray | 8 | 7 | 0 | 1 | 20 | 3 | 22 | +17 |
| 2 | Trabzonspor | 8 | 5 | 1 | 2 | 13 | 6 | 17 | +7 |
| 3 | Göztepe | 8 | 4 | 0 | 4 | 11 | 2 | 16 | +9 |
| 4 | Fenerbahçe | 8 | 4 | 0 | 4 | 12 | 5 | 16 | +7 |
| 5 | Gaziantep FK | 8 | 4 | 2 | 2 | 12 | 12 | 14 | 0 |
| 6 | Beşiktaş | 7 | 4 | 2 | 1 | 12 | 9 | 13 | +3 |
| 7 | Samsunspor | 8 | 3 | 1 | 4 | 10 | 8 | 13 | +2 |
| 8 | Konyaspor | 7 | 3 | 2 | 2 | 13 | 9 | 11 | +4 |
| 9 | Alanyaspor | 8 | 2 | 2 | 4 | 10 | 9 | 10 | +1 |
| 10 | Antalyaspor | 8 | 3 | 4 | 1 | 9 | 13 | 10 | -4 |
| 11 | Kasımpaşa | 8 | 2 | 3 | 3 | 8 | 9 | 9 | -1 |
| 12 | Çaykur Rizespor | 7 | 2 | 3 | 2 | 9 | 11 | 8 | -2 |
| 13 | Başakşehir FK | 7 | 1 | 3 | 3 | 6 | 7 | 6 | -1 |
| 14 | Gençlerbirliği | 8 | 1 | 5 | 2 | 7 | 12 | 5 | -5 |
| 15 | Kocaelispor | 8 | 1 | 5 | 2 | 5 | 12 | 5 | -7 |
| 16 | Eyüpspor | 8 | 1 | 5 | 2 | 4 | 11 | 5 | -7 |
| 17 | Kayserispor | 8 | 0 | 3 | 5 | 5 | 17 | 5 | -12 |
| 18 | Fatih Karagümrük | 8 | 1 | 7 | 0 | 7 | 18 | 3 | -11 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bodrum FK | 9 | 6 | 1 | 2 | 24 | 8 | 20 | +16 |
| 2 | Esenler Erokspor | 9 | 6 | 2 | 1 | 27 | 11 | 19 | +16 |
| 3 | Pendikspor | 9 | 5 | 1 | 3 | 18 | 8 | 18 | +10 |
| 4 | Çorum FK | 9 | 5 | 1 | 3 | 15 | 8 | 18 | +7 |
| 5 | Iğdır FK | 9 | 5 | 2 | 2 | 16 | 12 | 17 | +4 |
| 6 | Amed SK | 9 | 5 | 3 | 1 | 23 | 14 | 16 | +9 |
| 7 | Erzurumspor FK | 9 | 3 | 0 | 6 | 16 | 9 | 15 | +7 |
| 8 | Bandırmaspor | 9 | 4 | 3 | 2 | 14 | 11 | 14 | +3 |
| 9 | Van Spor FK | 9 | 3 | 2 | 4 | 9 | 7 | 13 | +2 |
| 10 | Serik Belediyespor | 9 | 3 | 2 | 4 | 8 | 12 | 13 | -4 |
| 11 | Sivasspor | 9 | 3 | 3 | 3 | 13 | 9 | 12 | +4 |
| 12 | Boluspor | 9 | 3 | 3 | 3 | 15 | 13 | 12 | +2 |
| 13 | İstanbulspor | 9 | 2 | 2 | 5 | 11 | 11 | 11 | 0 |
| 14 | Sakaryaspor | 9 | 3 | 4 | 2 | 12 | 20 | 11 | -8 |
| 15 | Keçiörengücü | 9 | 2 | 3 | 4 | 10 | 12 | 10 | -2 |
| 16 | Manisa FK | 9 | 2 | 5 | 2 | 13 | 19 | 8 | -6 |
| 17 | Ümraniyespor | 9 | 2 | 5 | 2 | 6 | 13 | 8 | -7 |
| 18 | Sarıyer | 9 | 1 | 7 | 1 | 7 | 14 | 4 | -7 |
| 19 | Hatayspor | 9 | 0 | 6 | 3 | 9 | 25 | 3 | -16 |
| 20 | Adana Demirspor | 9 | 0 | 8 | 1 | 4 | 34 | 17 | -30 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Güzide Gebze Spor Kulübü | 7 | 6 | 0 | 1 | 17 | 4 | 19 | +13 |
| 2 | Mardin 1969 Spor | 7 | 5 | 1 | 1 | 17 | 5 | 16 | +12 |
| 3 | Bursaspor | 7 | 5 | 2 | 0 | 20 | 4 | 15 | +16 |
| 4 | Menemen FK | 7 | 4 | 1 | 2 | 17 | 7 | 14 | +10 |
| 5 | Isparta 32 Spor | 7 | 4 | 1 | 2 | 14 | 4 | 14 | +10 |
| 6 | Kahramanmaraş İstiklalspor | 7 | 4 | 2 | 1 | 17 | 4 | 13 | +13 |
| 7 | Aliağa Futbol A.Ş. | 7 | 4 | 2 | 1 | 12 | 5 | 13 | +7 |
| 8 | Ankara Demirspor | 7 | 3 | 1 | 3 | 10 | 9 | 12 | +1 |
| 9 | 68 Aksaray Belediyespor | 7 | 2 | 0 | 5 | 9 | 3 | 11 | +6 |
| 10 | Muş Spor Kulübü | 7 | 3 | 2 | 2 | 13 | 9 | 11 | +4 |
| 11 | Kırklarelispor | 7 | 2 | 2 | 3 | 8 | 10 | 9 | -2 |
| 12 | Fethiyespor | 7 | 2 | 3 | 2 | 11 | 10 | 8 | +1 |
| 13 | Arnavutköy Belediye | 7 | 2 | 3 | 2 | 7 | 8 | 8 | -1 |
| 14 | 1461 Trabzon FK | 7 | 1 | 3 | 3 | 10 | 11 | 6 | -1 |
| 15 | Somaspor | 7 | 1 | 5 | 1 | 9 | 16 | 4 | -7 |
| 16 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 7 | 0 | 7 | 0 | 1 | 21 | 0 | -20 |
| 17 | Adanaspor | 7 | 0 | 7 | 0 | 1 | 38 | 0 | -37 |
| 18 | Yeni Malatyaspor | 7 | 0 | 6 | 1 | 5 | 30 | 41 | -25 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bursa Yıldırımspor | 5 | 3 | 0 | 2 | 8 | 4 | 11 | +4 |
| 2 | Galata | 5 | 3 | 1 | 1 | 10 | 4 | 10 | +6 |
| 3 | Beykoz İshaklıspor | 5 | 3 | 1 | 1 | 12 | 7 | 10 | +5 |
| 4 | Etimesgut Spor | 5 | 3 | 1 | 1 | 6 | 2 | 10 | +4 |
| 5 | Yeşil Yalova FK | 5 | 3 | 1 | 1 | 9 | 6 | 10 | +3 |
| 6 | Çorluspor 1947 | 5 | 3 | 1 | 1 | 4 | 4 | 10 | 0 |
| 7 | Çankaya SK | 5 | 2 | 1 | 2 | 6 | 4 | 8 | +2 |
| 8 | İnegöl Kafkas GK | 5 | 2 | 1 | 2 | 6 | 6 | 8 | 0 |
| 9 | Bulvarspor | 5 | 2 | 2 | 1 | 6 | 7 | 7 | -1 |
| 10 | Bursa Nilüfer FK | 5 | 2 | 3 | 0 | 5 | 7 | 6 | -2 |
| 11 | Kestel Çilekspor | 5 | 2 | 3 | 0 | 5 | 8 | 6 | -3 |
| 12 | K.Çekmece Sinopspor | 5 | 1 | 2 | 2 | 4 | 4 | 5 | 0 |
| 13 | Silivrispor | 5 | 1 | 3 | 1 | 5 | 6 | 4 | -1 |
| 14 | İnkılap FSK | 5 | 1 | 3 | 1 | 4 | 7 | 4 | -3 |
| 15 | Polatlı 1926 Spor | 5 | 1 | 4 | 0 | 1 | 5 | 3 | -4 |
| 16 | Edirnespor | 5 | 0 | 5 | 0 | 4 | 14 | 0 | -10 |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 18/10/2025 | Konyaspor | vs | Kocaelispor |
| 18/10/2025 | Beşiktaş | vs | Gençlerbirliği |
| 18/10/2025 | Çaykur Rizespor | vs | Trabzonspor |
| 18/10/2025 | Başakşehir FK | vs | Galatasaray |
| 19/10/2025 | Kayserispor | vs | Samsunspor |
| 19/10/2025 | Alanyaspor | vs | Göztepe |
| 19/10/2025 | Gaziantep FK | vs | Antalyaspor |
| 19/10/2025 | Fenerbahçe | vs | Fatih Karagümrük |
| 20/10/2025 | Eyüpspor | vs | Kasımpaşa |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 17/10/2025 | Ümraniyespor | vs | Sarıyer |
| 18/10/2025 | Manisa FK | vs | Erzurumspor FK |
| 18/10/2025 | Van Spor FK | vs | Pendikspor |
| 18/10/2025 | Adana Demirspor | vs | Sakaryaspor |
| 18/10/2025 | Hatayspor | vs | Çorum FK |
| 19/10/2025 | Keçiörengücü | vs | Sivasspor |
| 19/10/2025 | Iğdır FK | vs | Boluspor |
| 19/10/2025 | Serik Spor | vs | Amed SK |
| 19/10/2025 | Esenler Erokspor | vs | Bodrum FK |
| 20/10/2025 | İstanbulspor | vs | Bandırmaspor |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 11/10/2025 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | vs | Batman Petrolspor |
| 12/10/2025 | Erbaaspor | vs | Sincan Belediye Ankaraspor |
| 12/10/2025 | Adana 01 Futbol Kulübü | vs | Şanlıurfaspor |
| 12/10/2025 | İskenderunspor A.Ş. | vs | Muğlaspor |
| 12/10/2025 | İnegölspor | vs | Beykoz Anadolu |
| 12/10/2025 | Kepezspor FAŞ | vs | Bucaspor 1928 |
| 12/10/2025 | Elazığspor | vs | Karaman Futbol Kulübü |
| 12/10/2025 | MKE Ankaragücü | vs | Karacabey Belediye Spor |
| 12/10/2025 | 24Erzincanspor | vs | GMG Kastamonuspor |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 11/10/2025 | Etimesgut Spor | vs | İnkılap FSK |
| 11/10/2025 | Polatlı 1926 Spor | vs | Beykoz İshaklıspor |
| 11/10/2025 | Kestel Çilekspor | vs | Çorluspor 1947 |
| 12/10/2025 | Bursa Nilüfer FK | vs | Galata |
| 12/10/2025 | K.Çekmece Sinopspor | vs | Çankaya SK |
| 12/10/2025 | Silivrispor | vs | İnegöl Kafkas GK |
| 12/10/2025 | Yeşil Yalova FK | vs | Edirnespor |
| 12/10/2025 | Bulvarspor | vs | Bursa Yıldırımspor |
