![]() |
Tweet |
Dünya kakao üretiminin yaklaşık yüzde 70'ini karşılayan Batı Afrika’daki çiftçiler, son yıllarda aşırı sıcaklıklar, hastalıklar ve dengesiz yağışlarla mücadele ediyor.
Bu olumsuzluklar, kakao üretiminde azalmaya yol açarak fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.
Bağımsız araştırma grubu Climate Central’ın raporuna göre, petrol, kömür ve metan gazı kullanımına bağlı olarak artan sıcaklıklar, özellikle Fildişi Sahili, Gana, Kamerun ve Nijerya’da daha sık görülüyor.
Fildişi Sahili ve Gana’nın en büyük üreticiler olduğu vurgulanırken, araştırmacılar sıcaklık verilerini ve iklim modellerini inceleyerek küresel ısınmanın etkilerini değerlendirdi.
Kakao üretimi için kritik eşik aşılıyor
Araştırma kapsamında, kakao üretimi için ideal sıcaklık seviyesinin 32 derece olduğu belirtilirken, son on yılda bu seviyenin üzerinde geçen sıcak gün sayısının üç hafta arttığı tespit edildi.
Küresel sıcaklık ortalamalarının rekor seviyelere ulaştığı 2023 yılında, incelenen bölgelerin üçte ikisinde en az 42 gün boyunca sıcaklık 32 derecenin üzerine çıktı.
Bilim insanları, aşırı sıcakların kakao verimini ve kalitesini düşürdüğüne dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra unlu bit istilaları, düzensiz yağışlar, kaçakçılık ve yasadışı madencilik gibi diğer faktörlerin de kakao üretimini olumsuz etkilediği ifade ediliyor.
Kuraklık üreticileri zorluyor
İngiliz yardım kuruluşu Christian Aid’in yayımladığı başka bir araştırma ise Batı Afrika’daki kakao çiftçilerinin iklim değişikliği kaynaklı hava koşullarına karşı savunmasız olduğunu ortaya koyuyor.
Raporda, 2023’te aşırı yağışlar nedeniyle zarar gören kakao üretiminin, 2024’te ise kuraklıktan olumsuz etkilendiği belirtiliyor.
Christian Aid’den Osai Ojigho, kakao üretiminin dünyanın en yoksul bölgelerinden bazılarında geçim kaynağı olduğunu vurgulayarak, "İnsan kaynaklı iklim değişikliği bu geçim kaynağını ciddi bir tehdit altına sokuyor" dedi.
Fiyatlar tarihi seviyelere ulaştı
Düşen üretim, küresel kakao fiyatlarında büyük artışlara yol açtı. 2023 sonlarından itibaren Londra ve New York borsalarında kakao fiyatları hızla yükselirken, New York piyasasında ton başına fiyat 10 bin doların üzerine çıktı. Aralık 2023'te ise fiyatlar 12 bin 500 doları aşarak rekor kırdı.
Daha önce uzun yıllar boyunca 2 bin ila 3 bin dolar seviyelerinde seyreden fiyatlar, çikolata üreticilerini de etkiliyor. İsviçre merkezli Lindt & Sprüngli, artan kakao maliyetleri nedeniyle 2024 yılında fiyatlarını bir kez daha artıracağını duyurdu.
Kuraklık ve iklim değişikliği büyük tehdit
Mississippi Eyalet Üniversitesi’nden Profesör Narcisa Pricope, kakao üretiminin özellikle kuraklık nedeniyle "varoluşsal bir tehdit" ile karşı karşıya olduğunu belirtti.
Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi kapsamında yapılan bir araştırmada, son 30 yılda Dünya’nın kara kütlesinin dörtte üçünün daha kurak hale geldiği tespit edildi. Bilim insanları, bu durumun başlıca nedeninin sera gazı emisyonları olduğunu ifade ediyor.
Pricope, "Kuraklıkla mücadele sadece çikolatayı kurtarmak için değil, gezegenin yaşamı sürdürebilme kapasitesini korumak için de kritik öneme sahip" değerlendirmesinde bulundu.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 25 | 20 | 0 | 5 | 62 | 26 | 65 | +36 |
2 | Fenerbahçe | 25 | 19 | 2 | 4 | 63 | 23 | 61 | +40 |
3 | Samsunspor | 24 | 14 | 6 | 4 | 39 | 26 | 46 | +13 |
4 | Beşiktaş | 24 | 12 | 4 | 8 | 38 | 23 | 44 | +15 |
5 | Eyüpspor | 24 | 11 | 6 | 7 | 36 | 24 | 40 | +12 |
6 | Göztepe | 23 | 10 | 8 | 5 | 40 | 28 | 35 | +12 |
7 | Başakşehir FK | 23 | 9 | 8 | 6 | 39 | 31 | 33 | +8 |
8 | Çaykur Rizespor | 25 | 10 | 12 | 3 | 33 | 42 | 33 | -9 |
9 | Trabzonspor | 23 | 8 | 7 | 8 | 39 | 28 | 32 | +11 |
10 | Kasımpaşa | 25 | 7 | 7 | 11 | 45 | 50 | 32 | -5 |
11 | Alanyaspor | 25 | 8 | 10 | 7 | 29 | 36 | 31 | -7 |
12 | Antalyaspor | 25 | 8 | 11 | 6 | 28 | 46 | 30 | -18 |
13 | Gaziantep FK | 23 | 8 | 10 | 5 | 30 | 33 | 29 | -3 |
14 | Konyaspor | 24 | 6 | 11 | 7 | 30 | 38 | 25 | -8 |
15 | Sivasspor | 24 | 6 | 12 | 6 | 28 | 40 | 24 | -12 |
16 | Bodrum FK | 25 | 6 | 13 | 6 | 17 | 29 | 24 | -12 |
17 | Kayserispor | 24 | 5 | 10 | 9 | 24 | 44 | 24 | -20 |
18 | Hatayspor | 24 | 2 | 15 | 7 | 24 | 43 | 13 | -19 |
19 | Adana Demirspor | 25 | 2 | 19 | 4 | 23 | 57 | 2 | -34 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 26 | 17 | 5 | 4 | 40 | 20 | 55 | +20 |
2 | Fatih Karagümrük | 27 | 14 | 6 | 7 | 44 | 26 | 49 | +18 |
3 | Gençlerbirliği | 27 | 13 | 6 | 8 | 37 | 24 | 47 | +13 |
4 | Erzurumspor FK | 27 | 13 | 8 | 6 | 37 | 20 | 45 | +17 |
5 | Bandırmaspor | 27 | 12 | 8 | 7 | 36 | 35 | 43 | +1 |
6 | Keçiörengücü | 27 | 11 | 8 | 8 | 43 | 32 | 41 | +11 |
7 | İstanbulspor | 26 | 12 | 11 | 3 | 38 | 28 | 39 | +10 |
8 | Çorum FK | 27 | 10 | 8 | 9 | 33 | 26 | 39 | +7 |
9 | Amed SK | 27 | 9 | 6 | 12 | 30 | 24 | 39 | +6 |
10 | Boluspor | 27 | 10 | 9 | 8 | 34 | 29 | 38 | +5 |
11 | Ümraniyespor | 27 | 10 | 10 | 7 | 35 | 35 | 37 | 0 |
12 | Pendikspor | 27 | 10 | 10 | 7 | 32 | 33 | 37 | -1 |
13 | Esenler Erokspor | 27 | 9 | 9 | 9 | 36 | 34 | 36 | +2 |
14 | Iğdır FK | 27 | 10 | 11 | 6 | 28 | 28 | 36 | 0 |
15 | Sakaryaspor | 27 | 8 | 8 | 11 | 33 | 37 | 35 | -4 |
16 | MKE Ankaragücü | 27 | 10 | 13 | 4 | 34 | 29 | 34 | +5 |
17 | Şanlıurfaspor | 27 | 9 | 12 | 6 | 34 | 35 | 33 | -1 |
18 | Manisa FK | 27 | 10 | 14 | 3 | 35 | 39 | 33 | -4 |
19 | Adanaspor | 27 | 5 | 13 | 9 | 23 | 44 | 24 | -21 |
20 | Yeni Malatyaspor | 27 | 0 | 27 | 0 | 11 | 95 | 21 | -84 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Sarıyer | 24 | 17 | 1 | 6 | 56 | 15 | 57 | +41 |
2 | Batman Petrolspor | 24 | 18 | 5 | 1 | 45 | 20 | 55 | +25 |
3 | Altınordu | 24 | 13 | 2 | 9 | 47 | 21 | 48 | +26 |
4 | GMG Kastamonuspor | 24 | 13 | 2 | 9 | 40 | 19 | 48 | +21 |
5 | Adana 1954 Futbol Kulübü | 24 | 13 | 5 | 6 | 43 | 21 | 45 | +22 |
6 | İskenderunspor A.Ş. | 24 | 11 | 5 | 8 | 36 | 22 | 41 | +14 |
7 | Beykoz Anadolu | 24 | 10 | 8 | 6 | 30 | 28 | 36 | +2 |
8 | 24Erzincanspor | 24 | 8 | 8 | 8 | 33 | 35 | 32 | -2 |
9 | Kırklarelispor | 24 | 7 | 8 | 9 | 30 | 27 | 30 | +3 |
10 | Fethiyespor | 24 | 7 | 8 | 9 | 25 | 24 | 30 | +1 |
11 | 1461 Trabzon FK | 24 | 7 | 11 | 6 | 29 | 32 | 27 | -3 |
12 | İnegölspor | 24 | 7 | 8 | 9 | 27 | 30 | 27 | -3 |
13 | Isparta 32 Spor | 24 | 5 | 8 | 11 | 21 | 26 | 26 | -5 |
14 | Kepezspor FAŞ | 24 | 6 | 12 | 6 | 26 | 34 | 24 | -8 |
15 | Altay | 24 | 6 | 15 | 3 | 20 | 48 | 18 | -28 |
16 | Karaköprü Belediyespor | 24 | 3 | 13 | 8 | 24 | 40 | 17 | -16 |
17 | Sincan Belediye Ankaraspor | 23 | 3 | 13 | 7 | 17 | 34 | 16 | -17 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 23 | 0 | 22 | 1 | 6 | 79 | 5 | -73 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bursaspor | 21 | 15 | 0 | 6 | 44 | 8 | 51 | +36 |
2 | Belediye Kütahyaspor | 21 | 12 | 4 | 5 | 38 | 21 | 41 | +17 |
3 | Karşıyaka | 21 | 12 | 4 | 5 | 34 | 19 | 41 | +15 |
4 | Düzcespor | 21 | 11 | 3 | 7 | 30 | 16 | 40 | +14 |
5 | Silifke Belediye Spor | 21 | 9 | 5 | 7 | 37 | 24 | 34 | +13 |
6 | Muş Spor Kulübü | 21 | 8 | 4 | 9 | 24 | 18 | 33 | +6 |
7 | Anadolu Üniversitesi | 21 | 8 | 7 | 6 | 28 | 23 | 30 | +5 |
8 | Artvin Hopaspor | 21 | 6 | 7 | 8 | 14 | 21 | 26 | -7 |
9 | Kahramanmaraşspor | 21 | 7 | 10 | 4 | 21 | 27 | 25 | -6 |
10 | Bornova 1877 | 21 | 5 | 7 | 9 | 28 | 35 | 24 | -7 |
11 | Kırşehir Futbol SK | 21 | 6 | 10 | 5 | 21 | 35 | 23 | -14 |
12 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 21 | 5 | 9 | 7 | 13 | 20 | 22 | -7 |
13 | Tokat Bld Plevnespor | 21 | 4 | 9 | 8 | 15 | 22 | 20 | -7 |
14 | Bulvarspor | 21 | 4 | 10 | 7 | 21 | 35 | 19 | -14 |
15 | Kuşadasıspor | 21 | 5 | 15 | 1 | 18 | 36 | 16 | -18 |
16 | Ergene Velimeşe | 21 | 2 | 15 | 4 | 8 | 34 | 10 | -26 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/03/2025 | Gaziantep FK | vs | Eyüpspor |
03/03/2025 | Konyaspor | vs | Trabzonspor |
03/03/2025 | Başakşehir FK | vs | Sivasspor |
03/03/2025 | Göztepe | vs | Samsunspor |
07/03/2025 | Bodrum FK | vs | Kasımpaşa |
08/03/2025 | Kayserispor | vs | Başakşehir FK |
08/03/2025 | Antalyaspor | vs | Çaykur Rizespor |
08/03/2025 | Trabzonspor | vs | Hatayspor |
09/03/2025 | Sivasspor | vs | Göztepe |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/03/2025 | Kocaelispor | vs | İstanbulspor |
04/03/2025 | Manisa FK | vs | Iğdır FK |
04/03/2025 | Amed SK | vs | Gençlerbirliği |
05/03/2025 | Keçiörengücü | vs | Esenler Erokspor |
05/03/2025 | Çorum FK | vs | Boluspor |
05/03/2025 | Şanlıurfaspor | vs | Adanaspor |
05/03/2025 | Fatih Karagümrük | vs | Bandırmaspor |
06/03/2025 | Erzurumspor FK | vs | Pendikspor |
06/03/2025 | İstanbulspor | vs | Sakaryaspor |
06/03/2025 | MKE Ankaragücü | vs | Yeni Malatyaspor |
06/03/2025 | İstanbulspor - Sakaryaspor | Sakaryaspor ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Sakaryaspor yenilmez |
06/03/2025 | Ümraniyespor - Kocaelispor | Ümraniyespor ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Ümraniyespor yenilmez |
06/03/2025 | Ümraniyespor - Kocaelispor | Kocaelispor ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Kocaelispor yenilmez |
09/03/2025 | Yeni Malatyaspor - Ümraniyespor | Yeni Malatyaspor ligdeki son 27 maçını kaybetti | Ümraniyespor kazanır |
09/03/2025 | Adanaspor - Fatih Karagümrük | Adanaspor ligde evindeki son 7 maçında hiç kaybetmedi | Adanaspor yenilmez |
09/03/2025 | Gençlerbirliği - Çorum FK | Gençlerbirliği ligdeki son 10 maçında hiç kaybetmedi | Gençlerbirliği yenilmez |
09/03/2025 | Gençlerbirliği - Çorum FK | Çorum FK ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı | Gençlerbirliği yenilmez |
09/03/2025 | Sakaryaspor - Bandırmaspor | Bandırmaspor ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kazanamadı | Sakaryaspor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
08/03/2025 | Beykoz Anadolu | vs | Sarıyer |
08/03/2025 | Karaköprü Belediyespor | vs | İskenderunspor A.Ş. |
08/03/2025 | Sincan Belediye Ankaraspor | vs | İnegölspor |
09/03/2025 | Altay | vs | 1461 Trabzon FK |
09/03/2025 | Batman Petrolspor | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
09/03/2025 | Fethiyespor | vs | Altınordu |
09/03/2025 | Kırklarelispor | vs | Isparta 32 Spor |
09/03/2025 | 24Erzincanspor | vs | Kepezspor FAŞ |
15/03/2025 | Kepezspor FAŞ | vs | Sincan Belediye Ankaraspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
08/03/2025 | Silifke Belediye Spor | vs | Kırşehir Futbol SK |
09/03/2025 | Anadolu Üniversitesi | vs | 23 Elazığ Futbol Kulübü |
09/03/2025 | Belediye Kütahyaspor | vs | Bursaspor |
09/03/2025 | Düzcespor | vs | Kuşadasıspor |
09/03/2025 | Ergene Velimeşe | vs | Bornova 1877 |
09/03/2025 | Kahramanmaraşspor | vs | Bulvarspor |
09/03/2025 | Muş Spor Kulübü | vs | Artvin Hopaspor |
09/03/2025 | Tokat Bld Plevnespor | vs | Karşıyaka |