BAKAN YUMAKLI: TÜRKİYE'NİN PESTİSİT KULLANIM ORTALAMASI AB'NİN ALTINDA

Yumaklı, Bakanlığa bağlı Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı'nı ziyaret ederek, incelemede bulundu.

Laboratuvarda et ürünlerinden zeytinyağına kadar çeşitli gıdaların analizinin yapılarak güvenilirliğinin test edildiği bilgisini veren Yumaklı, Türkiye'de 41'i kamu, 102'si özel toplam 143 laboratuvarın olduğunu söyledi.

Yumaklı, bu laboratuvarlara birçok desteğin Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı tarafından verildiğini bildirdi.

1,3 milyon denetimde 1,4 milyar lira ceza uygulandı

Vatandaşların güvenilir gıdaya ulaşması için denetimlere hız kesmeden devam edeceklerini vurgulayan Yumaklı, geçen yıl 1,3 milyondan fazla denetim gerçekleştirdiklerini, bu kapsamda ilgililere 1,4 milyar lira idari para cezası uyguladıklarını dile getirdi.

Yumaklı, halk sağlığını tehdit eden gıdalarla ilgili savcılıklara suç duyurusunda bulunduklarına dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"2024'te 610 dosya için suç duyurusunda bulunduk. Bizim buradaki amacımız ceza kesmek değil, vatandaşımızın gönül rahatlığıyla gıda ürünlerini tüketebileceği ortamı oluşturmak. Geçtiğimiz yıl taklit-tağşiş uygulamasıyla vatandaşımızın denetim sonuçlarını şeffaf şekilde takip edebilmeleri amacıyla internet sitemiz üzerinden anlık olarak sonuçları yayınlamaya başlamıştık. Bu konuda vatandaşlarımızdan olumlu geri dönüşler aldık. Buradan tekrar ifade etmek istiyorum, en iyi gıda denetçisi vatandaşımızın kendisidir."

Restoran, market veya kafeterya gibi gıda ürünlerinin satıldığı yerlerde geçen yıl karekod uygulaması başlattıklarını hatırlatan Yumaklı, bunu "Tarım Cebimde" uygulaması üzerinden son derece basit ve kullanışlı şekilde vatandaşın görebilmesini sağladıklarını vurguladı.

Yumaklı, "Gıda ürünlerinin satıldığı veya tüketildiği yerlerde karekod uygulamasını zorunlu hale getireceğiz. Buralara giden vatandaşlarımız karekod vasıtasıyla söz konusu yerin en son ne zaman denetlendiğini görebilecek. Sağlıklı ve güvenilir gıda haktır. Taahhüt ettiği gereklilikleri yerine getirmeyen işletmelere bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da herhangi bir toleransımız olmayacak." ifadelerini kullandı.

"Türkiye'nin pestisit kullanım ortalaması AB'nin altında"

Yumaklı, pestisit konusunda da yanlış bilgilerin yayıldığına dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:

"Öncelikle burada eli öpülesi çiftçilerin suçlandığını görüyoruz. Elbette uygulamada hata yapanlar olabilir ancak bunların oransal büyüklüğü bizlerin hassasiyetiyle doğru orantılı değil. Çok küçük veya toplam üretim içinde büyük payı yok. Bizim hassasiyetimiz bunları tamamen azaltmak. Pestisit yani zirai ilaç kalıntısını, üretilen veya tüketilen ürünlerde belli oranın altına düşürmekle ilgili çabalarımızın üreticileri suçlamakla ilgili bir yöne gittiğini görüyoruz. Bunun doğru olmadığını, bunu hiçbir şekilde kabul etmediğimizi belirtmek istiyorum."

Pestisit konusunda AB ile tam uyumlu olduklarını vurgulayan Yumaklı, bu kapsamda 223 maddenin yasaklandığı bilgisini verdi.

Yumaklı, sadece ihracata giden ürünlerin denetlendiği yönünde de yanlış bir algı olduğuna dikkati çekerek, "Tarladan, son nihai noktalara kadar birçok yerde arkadaşlarımız denetim ve analizlerini yapmaya devam ediyorlar. Son 3 yılda 250 bin pestisit denetimi yapıldı. Bunun sonucunda pestisit kalıntı oranı yüzde 35 azaltıldı. Biz bunu yeterli görmüyoruz. Bütün amacımız mümkün olduğu kadar sıfıra yaklaştırmak. Bir dekarlık alanda kullanılan pestisit oranı dünyada yaklaşık 2,26, AB'de 3,2 kilogram. Türkiye'de ise bu oran 2,3 kilogram. Türkiye, pestisit kullanım ortalamasında AB ülkelerinin altında, dünya ortalamasıyla neredeyse aynı seviyede." diye konuştu.

İhracata giden veya yurt içinde reddedilen ürünlerin pestisitten kaynaklandığı izlenimi verildiğine işaret eden Yumaklı, bunların yarısının "aflatoksin" denilen küflenme gibi kuru meyvelerde rastlanan oluşumlar nedeniyle olduğunu söyledi.

Yumaklı, "Antep fıstığında fazla aflatoksin nedeniyle 1473 parti üründen sadece 20, kuru incirde yine fazla aflatoksin nedeniyle 5 bin 600 sevkiyatın sadece 81'i iade edildi. Kuru kayısıda kükürtdioksit oranının fazlalığı nedeniyle 21 bin 3 tondan 282 tonu iade edildi. Elbette bunların oluşum nedenleri, bir daha olmaması için ne yapılması gerektiği konusuna yoğun şekilde müdahil oluyor ve çalışmalar yapıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

İade edilen ürünlerin durumuna ilişkin de bilgi veren Yumaklı, bu ürünlerin analize tabi tutularak imha edildiğini bildirdi.

"Yaklaşık 2 bin 500 ton patates Mersin'de imha edilecek"

Yumaklı, son dönemde özellikle Tunus'a ihraç edilen patatesle alakalı dezenformasyon yapıldığını dile getirerek, şu ifadeleri kullandı:

"Tunus'a ihraç edilen patatesler herhangi bir pestisit kalıntısı ya da başka sebepten değil, tespit edilen bitkinin kendisine has hastalık sebebiyle iade ediliyor. Diğerlerinde olduğu gibi bunda da bizim herhangi bir müsamahamız olmayacak. Tespiti yapılan ürünleri imha edeceğiz. Bu ürünler birkaç gün sonra Mersin Limanı'na gelecek. Bu konuda tereddütte olan varsa kendilerini imhayla ilgili süreci ve prosedürü görmek adına oraya davet ediyoruz. Bunun 2 bin 500 tonluk ürün olduğunu belirtmek istiyorum. Ülkemizdeki patates üretiminin toplam içinde bindelerle ifade edilebilecek bir oran. Ayrıca, yaptığımız bütün çalışmalar sonucunda RASFF (Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi) bildirim sayısı son 3 yılda yüzde 54 düştü. Bunları yeterli görmüyoruz, bizim amacımız bunu sıfıra yaklaştırmak."

Resmi Gazete'nin 7 Ocak tarihli mükerrer sayısında "Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in yayımlandığını hatırlatan Yumaklı, özellikle çok fazla bildirim alan ürünlerin ihracatçısı olan firmaların süreçlerini değiştirdiklerini bildirdi.

Bu kapsamda, maksimum kalıntı oranlarının limitlerini yeniden belirlediklerine vurgu yapan Yumaklı, sözlerini şöyle tamamladı:

"Birçok gıdada uygulanacak maksimum pestisit kalıntı limitlerinde uluslararası güncellemeleri dikkate aldık. 'Önceden uyumlu değildi, şimdi uyumlu hale getiriyorsunuz' söyleminin yanlış olduğunun altını çiziyorum. Bu dinamik bir süreç. Güncellemeler olduğu zaman değerlendirip hızlı şekilde adaptasyon sağlıyoruz. Bakanlığımızın ilgili birimleri bu laboratuvar başta olmak üzere, bütün unsurlara entegrasyonu sağlamak üzere yoğun çaba sarf ediyorlar. Bu entegrasyonu sadece uluslararası camiada yapılan güncellemeleri uyum diye düşünmeyin. Aynı şekilde bizim laboratuvarlarımıza da başvurulan bazı konularda bizlerin ve arkadaşların bazı tespitleri ya da metodolojik tavsiyeleri uluslararası düzenlemeler için örnek teşkil ediyor."