ANTALYA TİCARET BORSASI TEMMUZ AYI HAL ENDEKSİNİ AÇIKLADI

Antalya Ticaret Borsası (ATB), 2025 yılı Temmuz ayına ait hal endeksi verilerini açıkladı. Antalya’daki toptancı hallerinde işlem gören domates, sebze ve meyve ürün gruplarının işlem miktarı ve fiyatlarına ilişkin endeks değerleri, hem bir önceki aya hem de geçen yılın aynı dönemine kıyasla dikkat çekici değişimler sergiledi.

Miktar Endeksinde Aylık Çöküş, Yıllık Rekor Artışlar

Temmuz ayında işlem miktar endeksi, bir önceki aya göre;

• Domateste %70,35,

• Sebzede %63,82,

• Meyvede ise %20,32 oranında azaldı.

Yıllık bazda ise tablo tersine döndü. Geçen yılın aynı dönemine göre;

• Domateste %48,58,

• Sebzede %56,86,

• Meyvede %40,50 oranında artış kaydedildi.

Sebze grubu, yıllık bazda en yüksek miktar artışını gerçekleştirirken, domates ve meyvede de ortalamanın üzerinde artışlar dikkat çekti. Ancak, aylık bazda domates ve sebze miktarları, son yedi yılın Temmuz ayları arasında rekora yakın düzeyde düşüş yaşadı.

Fiyat Endeksinde Görece İstikrar: Domates ve Sebzede Yüksek Artışlar

2025 Temmuz ayı fiyat endeksi verilerine göre;

• Domates fiyat endeksi bir önceki aya göre %39,13, yıllık bazda %47,28 arttı.

• Sebze fiyat endeksi aylık %29,84, yıllık %5,38 oranında yükseldi.

• Meyve fiyat endeksi aylık %26,35, yıllık ise %16,95 oranında artış gösterdi.

Fiyatlardaki bu artışlar, işlem miktarındaki yüksek oranlı artışlara rağmen gerçekleşti. Bu durum, ürün arzında daralma yaşanmadığı halde fiyat seviyelerinin yükselmesini açıklamak açısından önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyor.

Yedi Yıllık Kıyaslamada Çarpıcı Noktalar

• Domates işlem miktar endeksi, son yedi yılın Temmuz ayları içinde ikinci en büyük düşüşü yaşarken, fiyat endeksi açısından dördüncü en yüksek artışı kaydetti.

• Sebze işlem miktarı, aynı dönemlerdeki karşılaştırmalarda üçüncü en büyük düşüş olarak kayıtlara geçti; fiyat endeksi ise beşinci en büyük artış oldu.

• Meyvede ise işlem miktarı düşüşü yedinci sırada yer alırken, fiyat endeksi üçüncü en yüksek artışı yakaladı.

Akademik Değerlendirme ve Sektörel Yorum

Veriler, tarımsal üretimde mevsimsel oynaklığın ve pazara arz edilen ürün miktarının fiyatlar üzerindeki etkisini ortaya koyarken, fiyat elastikiyetinin farklı ürün gruplarında nasıl değiştiğine dair önemli ipuçları sunuyor. Özellikle domates ve sebze grubundaki yüksek fiyat artışları, tüketici fiyat endeksini (TÜFE) etkileyebilecek nitelikte.

Aynı zamanda, miktar endeksindeki yüksek oranlı azalışlar, üretimdeki mevsimsel değişimler, rekolte düşüşleri veya sevkiyat problemleri gibi olası yapısal faktörleri gündeme getiriyor. Bu durum, tarımsal tedarik zinciri açısından izlenmesi gereken bir kırılganlık göstergesi olarak değerlendirilebilir.